اکتشافات ژئوشیمیایی ورقه 1:20000 سقز برای شناسایی نواحی هدف معدنی

در پژوهش حاضر که هدف از آن کشف الگوی پراکندگی توزیع عناصر در منطقه ی کانی پری واقع در 30 کیلومتری جنوب غرب شهرستان سقز استان کردستان بود، از تکنیک های مرسوم ژئوشیمیایی جهت دستیابی به این مهم استفاده شد. بدین منظور پس از برداشت 112 نمونه ی رسوبات آبراهه ای از نقاط مختلف منطقه ی مورد مطالعه به مساحت 40کیلومتر مربع و آماده سازی آنها جهت آنالیز آزمایشگاهی، نمونه های مذکور به آزمایشگاه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ارسال شد. پس از دریافت نتایج آنالیزهای آزمایشگاهی با استفاده از تکنیک های رایج در ژئوشیمی، پیش پردازش های اولیه بر روی داده های آزمایشگاهی اعمال شد. با بکارگیری روش چند متغیره ی آماری تحلیل فاکتوری بر روی داده ها، رفتار عناصر مختلف در منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش تعداد 5 فاکتور به عنوان فاکتورهای بهینه ی تغییرات در منطقه انتخاب شد که در آن فاکتور پنجم که شامل عناصر as-sb-hg بود به عنوان فاکتور کانی سازی در منطقه معرفی شد. در مجموع پنج فاکتور انتخاب شده حدود 82% از کل تغییرات منطقه را شامل شدند که سهم فاکتورهای اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب 43.068%، 12.207%، 10.214%، 9.408% و 7.875% از کل تغییرات منطقه بود. نقشه های امتیازات فاکتوری برای هر فاکتور رسم و نقشه ی فاکتور کانی سازی مورد توجه قرار گرفت. پس از آن جهت تایید نتایج حاصل از تحلیل فاکتوری و تعیین نمونه های آنومالی نسبت به فاکتور کانی سازی در منطقه از روش تحلیل تطبیقی بهره گرفته شد و نمونه های آنوالی نسبت به این فاکتور تشخیص داده شدند. جهت کنترل نتایج روش های تحلیل فاکتوری و تحلیل تطبیقی و تعیین آنومالی های بازماند در منطقه از روش خوشه-بندی فازی میان مرکز استفاده شد که حاصل آن تایید نتایج روش های مذکور بود. نیاز به تعداد داده های بیشتر جهت تبیین الگوی رفتاری عناصر در منطقه ی مورد مطالعه و همچنین صرفه جویی در زمان و هزینه و بهینه کردن عملیات اکتشافی، محقق را بر آن داشت تا با اعمال روش شبکه ی عصبی مصنوعی، تعدادی داده با دقت و صحت مناسبی تولید نماید. نتیجه ی بکارگیری این روش، تولید داده هایی با دقت و صحت نسبتا مناسب برای پاره ای از عناصر بود. جهت اطمینان از صحت داده های تولید شده روش تحلیل فاکتوری بر روی داده های تخمینی نیز اعمال شد که نتیجه ی آن همراهی عناصر پاراژنز با هم بود.